Cieśnia nadgarstka – przyczyny, objawy i leczenie
Nadgarstek zbudowany jest z niewielkich kości, które wraz z otaczającymi je tkankami tworzą kanał nadgarstka. W kanale nadgarstka przebiegają ścięgna odpowiadające za ruchy palców oraz 3 nerwy przewodzące bodźce nerwowe między ręką a rdzeniem kręgowym: nerw łokciowy, nerw promieniowy oraz nerw pośrodkowy. To właśnie ten ostatni – nerw pośrodkowy – jest odpowiedzialny za ruch całej dłoni, ponieważ całą ją penetruje dochodząc do końcówek palców.
W związku z tym, nerw ten jest najbardziej narażony na różnego rodzaju uszkodzenia, przede wszystkim na uciski spowodowane obrzękiem tkanek czy ścięgien wywołane przeciążeniem lub nadwerężeniem dłoni.
Cieśnia nadgarstka spowodowana jest długotrwałym uciskiem nerwu pośrodkowego, który prowadzi do zaburzenia jego odżywiania. Ucisk może mieć różne źródła – może być spowodowany reumatoidalnym zapaleniem stawów lub ścięgien, przerostem tkanki kostnej po złamaniu nadgarstka, a także może być wynikiem drobnych urazów czy systematycznego wykonywania ruchów niezgodnych z fizjologią nadgarstka. Ten ostatni przypadek dotyczy osób na co dzień korzystających z komputera i pracujących przy użyciu myszki komputerowej. Szczególną ostrożność powinny zachować także inne osoby intensywnie wykorzystujący dłonie, a więc kierowcy, kasjerzy, rzeźnicy, robotnicy przy taśmach montażowych oraz gospodynie domowe. Inne czynniki, które mogą mieć wpływ na rozwój choroby to ciąża, cukrzyca, otyłość, choroby nerek, choroby stawów oraz alkoholizm.
Pierwsze objawy choroby pojawiają się najczęściej bezpośrednio po przepracowaniu, później powtarzają się w nocy i są to odczucia mrowienia, kłucia czy nawet palenia w kciuku i pierwszych trzech, czasami czterech palcach. (Dolegliwości bardzo rzadko dotyczą małego palca). Po pewnym czasie chory zaczyna odczuwać drętwienie palców od kciuka do serdecznego włącznie. Na tym etapie choroby rozruszanie dłoni czy opuszczenie jej na podłogę zazwyczaj pomaga pozbyć się nieprzyjemnego uczucia. Na początku ból pojawia się rzadko i nie ma dużego nasilenia, zdarza się zazwyczaj bezpośrednio po przepracowaniu lub przeciążeniu nadgarstka.
W kolejnych etapach choroby pojawia się ból nadgarstka, czasami bardzo silny, promieniujący z ręki do ramienia i barku, a także osłabienie mięśni kciuka i osłabione czucie w palcach. Przy zaawansowanym stadium możemy zaobserwować zanik mięśni kłębu, znaczne osłabienie chwytu i brak percepcji, które powodują, że chory ma problem z zaciśnięciem ręki w pięść i utrzymaniem nawet lekkich przedmiotów.
Przy początkowych objawach zaleca się trzymanie nadgarstka w linii prostej i wykonywanie specjalnych ćwiczeń. Jeżeli ból nie mija, lekarz może zalecić dalsze leczenie nieoperacyjne, polegające na założeniu na dłoń gipsową łuskę. Najczęściej jednak stosuje się leczenie operacyjne metodą otwartą, które polega na przecięciu troczka zginaczy (który tworzy swego rodzaju „dach” kanału nadgarstka) i odciążeniu nerwu.
Zespół cieśni nadgarstka to coraz częściej spotykana choroba, ponieważ długotrwała praca przy komputerze, która w ostatnich czasach nie dość, że cieszy się ogromną popularnością, to jeszcze jest niezbędnym środkiem zarobkowym, znacznie nadweręża nadgarstek i jest często bezpośrednią przyczyną schorzenia.
Warto zatem zadbać o odpowiednie warunki pracy, korzystając z regulowanego biurka, krzesła obrotowego oraz podkładki pod nadgarstek. Zaleca się również rozgrzać rękę i palce przed długotrwałą pracą, a w jej trakcie robić częste przerwy na rozluźnienie i odpoczynek.
Ważne jest także, aby nie lekceważyć pierwszych objawów. Pierwsze etapy zespołu cieśni nadgarstka są stosunkowo łatwe do wyleczenia, a im szybsza interwencja specjalisty, tym szybszy powrót do zdrowia.
Jeśli odczuwasz mrowienie czy kłucie w palcach, drętwienie palców lub ból nadgarstka – nie zwlekaj, koniecznie zgłoś się do lekarza. Zdrowia nie warto odkładać na później.