Blog

N-acetylocysteina zyskuje popularność. Czyli jak NAC zrewolucjonizowało suplementację diety

by Redaktorka Justyna in Artykuły 5 czerwca, 2022

N-acetylocysteina (NAC) ma długą historię stosowania w medycynie – szczególnie w leczeniu ostrego przedawkowania paracetamolu (acetaminofenu) oraz w rozbijaniu gęstego śluzu związanego z takimi schorzeniami jak mukowiscydoza. Jednak powód, dla którego N-acetylocysteina jest tak potężna w leczeniu tego rodzaju przedawkowania, wskazuje na jeden z głównych powodów, że jest to idealny suplement diety.

W ostatnich latach, ze względu na szeroki zakres korzystnych efektów, jakie Nacetylocysteina wywiera na organizm, stała się ona coraz bardziej popularnym suplementem. Jednak N-acetylocysteina jest jedną z substancji, w przypadku której mogę ręczyć za jej potężny i pozytywny wpływ na ciało i mózg. Co ciekawe, N-acetylocysteina jest również jednym z suplementów, w którym zarówno ludzie zajmujący się “naturalnym zdrowiem”, jak i społeczność medyczna są zgodni. Przypomniało mi się to pewnego dnia, gdy znajoma odwiedziła specjalistę od Fibromialgii. Oprócz kilku różnych leków przeciwbólowych i nasennych, specjalista zalecił również codzienną dawkę N-acetylocysteiny.

Co to jest N-acetylocysteina?

N-acetylocysteina jest blisko spokrewniona z aminokwasem cysteiną, z kilkoma drobnymi różnicami chemicznymi. To w sumie niewiele nam o niej mówi, dlatego najlepiej omówić, co robi, a nie czym jest. A najlepszym sposobem, aby spojrzeć na to jest odniesienie się do tego, dlaczego N-acetylocysteina jest użycie do przedawkowania paracetamolu. Przedawkowanie paracetamolu wyczerpuje wątrobę z substancji zwanej glutationem, która jest potrzebna do oczyszczenia toksycznych poziomów leku z systemu. Jeśli weźmiesz zbyt dużo paracetamolu, zabraknie ci glutationu i często może dojść do niewydolności wątroby.

Ten rodzaj przedawkowania jest najczęstszą przyczyną ostrej niewydolności wątroby. N-acetylocysteina, jako jeden z najsilniejszych środków dostępnych dla zwiększenia glutationu. Więc dlaczego po prostu nie wziąć glutationu w postaci pigułki? Poziom glutationu nie może być wiarygodnie zwiększony przez przyjmowanie doustnego glutationu, więc trzeba brać substancje, które zwiększają poziom glutationu. Prawdopodobnie najlepsze dwie opcje w tym zakresie to Nacetylocysteina i kwas alfa liponowy.

Co więc jest tak ważne w kwestii glutationu? Glutation jest powszechnie nazywany “głównym antyoksydantem” organizmu, ponieważ nie tylko sam funkcjonuje jako silny antyoksydant, ale również zwiększa poziom i skuteczność innych dietetycznych antyoksydantów. Maksymalizacja poziomu glutationu ma zatem szereg dalszych skutków, od pomocy w zapobieganiu rakowi po leczenie różnych chorób psychicznych.

Do czego służy N-acetylocysteina?

• Wykazano, że chroni przed niektórymi szczepami grypy
• Jest czasami stosowana w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (COPD)
• Wykazano, że n-acetylocysteina zmniejsza stres oksydacyjny spowodowany ćwiczeniami (uwaga – nie oznacza to, że ćwiczenia są dla Ciebie złe – oznacza to, że intensywne lub długotrwałe ćwiczenia mogą zwiększyć niektóre rodzaje szkodliwego stresu oksydacyjnego)
• Poprawia wrażliwość na insulinę u pacjentów z cukrzycą typu 2 lub innymi formami insulinooporności i zaburzeń metabolicznych.
• Wykazano, że NAC poprawia stan zarówno schizofrenii, jak i zaburzenia dwubiegunowego. Jednak na obecnym etapie mechanizm działania pozostaje niejasny. Uważa się, że jednym z głównych powodów jest to, że Nacetylocysteina moduluje receptory NMDA i ogólny poziom glutaminianu w mózgu. Jednak nie jest to jeszcze udowodnione i może być inny mechanizm działania w pracy.
• Była z powodzeniem stosowana w leczeniu uzależnienia od marihuany i kokainy.
• Jest często stosowana u pacjentów z wirusem HIV ze względu na jej działanie immunostymulujące
• Może być stosowana do chelatowania (detoksykacji) organizmu z metali ciężkich, takich jak rtęć, a także do zapobiegania uszkodzeniom narządów wewnętrznych, takich jak nerki, przez rtęć i inne metale ciężkie.
• Została przetestowana przy leczeniu zespołu Sjogrena.
• W jednym z ostatnich badań wykazano, że N-acetylocysteina zmniejsza ból oczu.

Jaki wpływ na organizm ma N-acetylocysteina?

• Jak już wcześniej wspomniano, wykazano, że N-acetylocysteina wyraźnie zwiększa poziom glutationu, silnego głównego przeciwutleniacza w organizmie.
• Wykazano również, że N-acetylocysteina działa jako silny przeciwzapalny ze względu na zmniejszenie stresu oksydacyjnego (ze względu na jego działanie jako przeciwutleniacz), a także jego zdolność do zmniejszenia poziomu substancji prozapalnych w organizmie, takich jak IL-6.
• Ze względu zarówno na swoje działania antyoksydacyjne i przeciwzapalne, wraz z innymi mechanizmami działania, takimi jak zapobieganie uszkodzeniom DNA, wykazano, że Nacetylocysteina hamuje rozwój różnych nowotworów.
• N-acetylocysteina rozbija śluz i dlatego jest często stosowana jako środek mukolityczny.
• Wykazano, że N-acetylocysteina zwiększa uwalnianie neuroprzekaźnika dopaminy i chroni przed uszkodzeniem receptorów dopaminowych w mózgu w wyniku przewlekłego stosowania amfetaminy.
• Wykazano, że N-acetylocysteina radykalnie obniża poziom lipoproteiny (a). Ostatnie badanie wykazało, że podawana doustnie N-acetylocysteina zmniejszyła poziom lipoproteiny (a) o 70%. Wysoki poziom lipoproteiny (a) jest związany ze zwiększonym ryzykiem chorób serca, więc poprzez obniżenie poziomu lipoproteiny (a), N-acetylocysteina wykazała pewną obietnicę w tym zakresie.

N-acetylocysteina a mózg

Teraz, zanurkujmy w trochę więcej szczegółów co do wpływu N-acetylocysteiny na mózg. N-acetylocysteina jest już testowana w szerokim zakresie zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia, choroba dwubiegunowa, depresja i zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Nie wspominając o korzystnych efektach w dziedzinie leczenia uzależnień.

Neurotransmisja glutaminianu i dopaminy Wykazano, że N-acetylocysteina ma silne działanie jako modulator glutaminianu i dopaminy, dwóch głównych “pobudzających” neuroprzekaźników w mózgu. Poziomy glutaminianu są modulowane głównie dlatego, że poziomy glutationu odgrywają dużą rolę w poziomach glutaminianu w mózgu. Poziomy glutaminianu są również modulowane, ponieważ glutation (który jest zwiększony przez Nacetylocysteinę) działa na receptory NMDA, bezpośrednio wpływając na poziomy glutaminianu. Ponieważ dysfunkcja glutaminianu jest związana z szerokim zakresem zaburzeń psychicznych i toksyczności, uważa się, że poprzez modulację poziomu glutaminianu, niektórzy pacjenci widzą poprawę w swoich objawach.

N-acetylocysteina zwiększa również uwalnianie dopaminy w niektórych częściach mózgu, a także naprawia niektóre receptory dopaminy po nadużyciu środków stymulujących. N-acetylocysteina również pośrednio zwiększa poziom dopaminy w niektórych częściach mózgu, ponieważ glutation stymuluje uwalnianie dopaminy w tych częściach mózgu. Jak być może wiesz, dopamina jest neuroprzekaźnikiem “dobrego samopoczucia”, który jest uwalniany w dużych ilościach, gdy ludzie nadużywają narkotyków, takich jak kokaina i amfetamina.

Uzależnienie i nadużywanie substancji

Jest to kolejny obszar, który wydaje się obejmować dysfunkcję w systemie glutaminergicznym. N-acetylocysteina wykazała wiele obietnic w leczeniu uzależnień i niektórych rodzajów nadużywania substancji poprzez jej działanie na poziom glutaminianu. Rodzaje uzależnień, które okazały się korzystne z N-acetylocysteiny obejmują marihuanę, kokainę i hazard. Naturalnie, każde z tych uzależnień wymaga znacznego doradztwa i terapii poznawczo-behawioralnej jako głównego środka do pokonania choroby, jednak N-acetylocysteina wykazuje duży potencjał w rozwiązywaniu niektórych organicznych i biologicznych dysfunkcji, które towarzyszą różnym zaburzeniom nałogowym.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD)

Dwa obszary mózgu są zaangażowane zarówno w zachowania nałogowe, jak i OCD – jądro ogoniaste (nucleus accumbens) i przednia kora zakrętu obręczy (anterior cingulate cortex). Wydaje się, że glutaminian jest ponownie zaangażowany w oba zaburzenia, a N-acetylocysteina jest obiecująca w leczeniu OCD za pomocą N-acetylocysteiny obok standardowych leków, takich jak leki SSRI. Należy jednak zaznaczyć, że na tym etapie nie ma wielu badań z wykorzystaniem N-acetylocysteiny do OCD, więc wymaga więcej badań, zanim będzie można ją pewnie polecić jako uzupełnienie lub nawet monoterapię (tylko N-acetylocysteina sama w sobie) do obecnych leków.

Schizofrenia

Tradycyjnym “winowajcą” dla schizofrenii pod względem przyczyny jest dopamina, ponieważ nieprawidłowości w układzie dopaminergicznym osób cierpiących są typowe. Jednakże, patrząc z innej perspektywy, wykazano również, że pacjenci ze schizofrenią wykazują również obniżony poziom glutaminianu w pewnych częściach mózgu związanych z logicznym myśleniem. Wykazano również, że osoby cierpiące na schizofrenię mają podwyższony poziom stresu oksydacyjnego w mózgu. Biorąc pod uwagę kwestie związane z glutaminianem i stresem oksydacyjnym, łatwo jest zrozumieć, dlaczego uwaga została ostatnio zwrócona na N-acetylocysteinę jako potencjalne leczenie.

Niedawne badanie na dużą skalę wykazało znaczne korzyści dla schizofreników w różnych pomiarach ich zaburzeń. N-acetylocysteina poprawiła różne aspekty zaburzenia, w tym – wgląd, samoopiekę, interakcje społeczne, motywację, wolę, stabilność psychomotoryczną i stabilność nastroju. Jednak należy zauważyć, że po zatrzymaniu N-acetylocysteiny, stan pacjentów wrócił do miejsca, w którym był przed leczeniem, więc Nacetylocysteina nie jest w żaden sposób lekiem – tylko pomocnym dodatkiem do innych metod leczenia stosowanych w celu zmniejszenia cierpienia z powodu tego wyniszczającego zaburzenia.

Zaburzenia dwubiegunowe

Podobnie jak schizofrenia, zaburzenie dwubiegunowe jest również związane z podwyższonym poziomem stresu oksydacyjnego, dlatego też przeprowadzono badania mające na celu sprawdzenie, czy N-acetylocysteina jest w stanie zapewnić pewne korzyści poprzez zwiększenie poziomu glutationu. Wyniki tego badania były niezwykle zachęcające. Pacjenci leczeni Nacetylocysteiną wykazali dużą poprawę w zakresie objawów depresji w porównaniu z grupą placebo (grupa, która otrzymała obojętną pigułkę bez aktywnych składników). Konieczne są dalsze badania, jednak wyniki tego konkretnego badania były tak pozytywne, że zaburzenie dwubiegunowe wydaje się być jednym z obszarów, w którym N-acetylocysteina jest najbardziej obiecująca.

Bezpieczeństwo i interakcje z lekami

Wykazano, że N-acetylocysteina jest stosunkowo bezpieczną substancją, z niewielką ilością interakcji lekowych i brakiem znaczącej toksyczności dla ciała lub mózgu. W rzeczywistości, wśród wszystkich różnych suplementów, z którymi mam do czynienia i które badam, N-acetylocysteina musiałaby być wśród najbezpieczniejszych. Było jedno badanie, które wzbudziło obawy co do terapii N-acetylocysteiną podczas przyjmowania węgla drzewnego, jednak nie zostało to powtórzone w innych miejscach. Dyskusja Jak widać, N-acetylocysteina wykazała wyraźny potencjał w leczeniu różnych zaburzeń. Jeśli chodzi o korzystny wpływ na wątrobę, mechanizm działania jest jasny – poprzez zwiększenie poziomu glutationu, Nacetylocysteina zapobiega różnego rodzaju toksycznościom wątroby – ale szczególnie przedawkowaniu paracetamolu.

Jeśli chodzi o zastosowanie N-acetylocysteiny w psychiatrii i zaburzeniach pracy mózgu, to nie ulega wątpliwości, że N-acetylocysteina przynosi korzyści, jednak mechanizm działania wymaga jeszcze większej ilości badań, aby można było go z całą pewnością określić. Obecnie kluczowymi mechanizmami działania wydają się być: modulowanie układu glutaminianu w mózgu, zmniejszanie stanu zapalnego i obniżanie poziomu stresu oksydacyjnego. Jednak mój punkt tutaj jest taki, że nie jest ważne jak N-acetylocysteina działa, tak długo jak działa. Jeśli obecnie cierpisz na chorobę dwubiegunową lub schizofrenię, jestem pewien, że nie obchodzi cię ani trochę, czy jest to spowodowane glutaminianem czy stresem oksydacyjnym.

Dawkowanie

Najlepiej brać jedną kapsułkę codziennie aż do skończenia butelki, po czym zrobić 2-3 miesiące przerwy i zacząć od nowa. Jeśli obawiasz się uszkodzenia wątroby lub stresu oksydacyjnego (lub któregokolwiek z wymienionych w tym poradniku schorzeń, na które może pomóc N-acetylocysteina), polecam następujący codzienny stos suplementów – po 1 kapsułce:

• N-acetylocysteina
• Koenzym Q10 (CoQ10, Ubiquinol)
• Witamina E
• Kwas alfa liponowy
• Sylimaryna (Milk Thistle)